Đọc những câu thơ ấy, trong suy nghĩ non dại, tôi cứ một mình mơ màng nghĩ đến hình ảnh mẹ tôi. Ngày ấy, cứ khoảng vài tháng, mẹ tôi lại về quê thăm ông bà tôi ở Phú Thọ. Mỗi lần mẹ vắng nhà là mỗi lần tôi thấy căn nhà trống trải. Tôi ngóng mẹ về từng ngày. Lại cũng có những lần mưa bão, mẹ về quê vào đúng những ngày ấy khiến tôi càng thêm lo lắng và thương mẹ hơn
BA MƯƠI NĂM- ĐỌC LẠI BÀI THƠ “MẸ VẮNG NHÀ NGÀY BÃO” CỦA TÁC GIẢ ĐẶNG HIỂN
Nhân kỷ niệm 20 năm ngày mẹ đi xa. 27/7/2002- 27/7/2022(Âm lịch)
Những ngày mẹ về quê
Là những ngày bão nổi
Con đường mẹ đi về
Cơn mưa dài chặn lối.
Hai chiếc giường ướt một
Ba bố con nằm chung
Vẫn thấy trống phía trong
Nằm ấm mà thao thức.
Nghĩ giờ này ở quê
Mẹ cũng không ngủ được
Thương bố con vụng về
Củi mùn thì lại ướt
Nhưng chị vẫn hái lá
Cho thỏ mẹ thỏ con
Em thì chăm đàn ngan
Sớm lại chiều no bữa.
Bố đội nón đi chợ
Mua cá về nấu chua.
Thế rồi cơn bão qua
Bầu trời xanh trở lại
Mẹ về như nắng mới
Sáng ấm cả gian nhà.Ba mươi năm trước, bài thơ đã gây ấn tượng với tôi ngay từ lần đầu đọc nó- Đó là khi tôi học lớp 3. Trong nhận thức của một cô bé 10 tuổi còn đầy thơ dại, tôi đã xúc động bởi bài thơ có những hình ảnh chân thực và gần gũi với gia đình tôi thuở ấy. Bài thơ giống như một câu chuyện kể sinh động, tái hiện lại cảnh sống và sinh hoạt của một gia đình nhỏ nhưng đầy ấm áp và yêu thương. Bối cảnh của câu chuyện ấy là những ngày mưa bão, căn nhà thiếu vắng bóng mẹ:
“Mấy ngày mẹ về quê
Là mấy ngày bão nổi
Con đường mẹ đi về
Cơn mưa dài chặn lối ”
Đọc những câu thơ ấy, trong suy nghĩ non dại, tôi cứ một mình mơ màng nghĩ đến hình ảnh mẹ tôi. Ngày ấy, cứ khoảng vài tháng, mẹ tôi lại về quê thăm ông bà tôi ở Phú Thọ. Mỗi lần mẹ vắng nhà là mỗi lần tôi thấy căn nhà trống trải. Tôi ngóng mẹ về từng ngày. Lại cũng có những lần mưa bão, mẹ về quê vào đúng những ngày ấy khiến tôi càng thêm lo lắng và thương mẹ hơn. Tuổi thơ tôi đã từng trải qua những ngày như thế. Cho đến giờ, tôi chẳng bao giờ quên những đêm mưa vắng mẹ. Nằm trong nhà, nghe gió rít sau vườn, tôi cứ nơm nớp lo sợ những cơn gió kia có thể làm đổ ụp ngôi nhà tranh ọp ẹp của tôi. Bởi vậy, tôi thấy sao câu chuyện trong bài thơ giống câu chuyện của gia đình tôi quá! Không chỉ thế, còn nhiều những hình ảnh cảm xúc nữa trong bài thơ khiến bao nhiêu năm tôi chẳng thể quên: đó là cảnh ngôi nhà nghèo đơn sơ với hình ảnh “Hai chiếc giường ướt một/ Ba bố con nằm chung” nhưng vẫn ấm áp tình cảm gia đình. Cả các con và bố đều thấy trống trải khi thiếu vắng bóng mẹ: “Vẫn thấy trống phía trong/ Nằm ấm mà thao thức”. Hiểu mẹ hơn ai hết, ba bố con lo mẹ sẽ không yên tâm khi vắng nhà, còn mẹ thì thương ba bố con vụng về khi trời mưa gió, “Củi mùn thì lại ướt”. Tình cảm gia đình ấm áp, yêu thương quá khiến cho trái tim bé nhỏ của tôi thổn thức khi đọc những câu thơ ấy. Và tình cảm đó cũng chính là động lực, là sức mạnh để cả gia đình vượt qua, cùng khắc phục khó khăn trong những ngày mưa bão:
“Nhưng chị vẫn hái lá
Cho thỏ mẹ thỏ con
Em thì chăm đàn ngan
Sớm lại chiều no bữa
Bố đội nón đi chợ
Mua cá về nấu chua”
Sau tất cả những lo lắng, cuộc sống thường nhật vẫn diễn ra bình thường như nó vốn thế. Đó chính là nhờ sức mạnh từ tình cảm yêu thương của gia đình- Những điều giản dị nhưng vô cùng quý giá và thiêng liêng. Yêu biết bao khi những hình ảnh mộc mạc đời thường vẫn được tác giả Đặng Hiển tái hiện trong bài thơ một cách sinh động, đặc biệt là vẫn rất thơ. Nhưng có lẽ, ấn tượng nhất với tôi vẫn là khổ thơ cuối cùng:
“Thế rồi cơn bão qua
Bầu trời xanh trở lại
Mẹ về như nắng mới
Sáng ấm cả gian nhà”
Khi cơn bão tan cũng là lúc mẹ trở về, những khó khăn cũng đã đi qua. Hình ảnh “bầu trời xanh trở lại” thật đẹp và ấn tượng. Câu thơ tả thực mà ta vẫn thấy lấp lánh niềm vui, tình yêu và hạnh phúc gia đình. Nhưng phải đến câu sau, khi nhà thơ Đặng Hiển dùng phép so sánh: “Mẹ về như nắng mới/ Sáng ấm cả gian nhà” để làm câu kết cho bài thơ và cũng là để miêu tả hình ảnh mẹ thì ta mới thực thấy đẹp đến nhường nào! Hình ảnh mẹ- linh hồn của cả gia đình- đã được ví như ánh nắng mới sau những ngày giông bão. Cái “nắng mới” ấy mới đẹp làm sao! Cái nắng bao người đợi mong, cái nắng làm bừng sáng cả bầu trời, căn nhà; cái nắng ấm áp, xua tan những ngày mưa giông và giá lạnh. Và mẹ chính là ánh nắng ấy! Ánh nắng đặc biệt sau bão giông ấy khiến căn nhà nhỏ “sáng ấm”. Phép so sánh, liên tưởng thật chính xác và biểu cảm! Nó không chỉ đúng và chính xác với cảm nhận của tất cả các thành viên của gia đình trong bài thơ mà nó còn rất đúng với tôi khi tôi còn thơ dại và cho tới cả bây giờ, khi tôi đã trưởng thành và cũng đã làm mẹ.
Vâng, bài thơ giản dị mà ấm áp, xúc động ấy đã đi cùng tôi không chỉ những ngày thơ bé. Sau ba mươi năm đọc lại, những câu thơ vẫn cứ ngân nga trong lòng tôi, khiến tôi không cầm được nước mắt, và cũng chính những vần thơ ấy đã giúp tôi vượt qua những khó khăn trở ngại khi phải xa mẹ tôi. Hôm nay, bài thơ ấy vẫn mang đến tôi một nỗi rưng rưng như thưở nào nhưng càng đọc càng thấy thấm thía hơn, sâu sắc hơn và nhớ mẹ tôi hơn. Tôi hiểu điều đó hơn ai hết bởi từ một cô bé 10 tuổi, tôi của hôm nay đã đi qua bao thăng trầm của cuộc sống, đã xa mẹ tôi 20 năm và cũng đã làm mẹ của những đứa trẻ, đã hiểu thế nào là lo lắng, hy sinh. Tôi cũng vì thế mà càng hiểu và trân quý tình cảm gia đình hơn.
Bài thơ tưởng là chỉ dành cho tuổi thơ, ấy vậy mà nó lại có sức lay động tới mọi người, mọi lứa tuổi, mọi giai đoạn khác nhau của cuộc đời. Tôi thầm cảm ơn và ngưỡng mộ nhà thơ Đặng Hiển- một nhà giáo lão thành- bởi ông đã truyền cảm hứng tốt đẹp và những giá trị nhân văn tới tôi cũng như học trò của biết bao thế hệ. Cảm ơn ông vì những lời thơ vô cùng bình dị, chân thành mà ấm áp và đầy ắp hơi thở của cuộc sống. Tôi cũng cảm ơn cuộc đời, cảm ơn mẹ đã sinh ra tôi và nuôi dưỡng tôi, để hôm nay tôi khôn lớn trưởng thành, biết cười, biết khóc trước những yêu thương của cuộc đời.
Thưa mẹ kính yêu! Năm nay là kỷ niệm 20 năm ngày mẹ đi xa! Con vẫn từng thảng thốt, chơi vơi khi nghĩ đến việc mẹ đã không còn ở bên con. Con vẫn da diết nhớ dáng đi, nhớ ánh mắt, nụ cười của mẹ. Nhưng con tin, mãi mãi, tình yêu mẹ dành cho chúng con là vĩnh cửu. Con tin, mẹ vẫn luôn ở bên con, che chở vỗ về con như thưở năm nào. Mẹ yêu của con! Con mãi yêu mẹ!!!
